De keerzijde van zonnebrand: waarom jij dit moet weten

Als oprichter van MKBM ben ik altijd op zoek naar de beste producten voor de huid. Het leukste aan ondernemen vind ik dat ik producten mag ontwikkelen waar ik zelf én anderen echt beter van worden. Maar als het om zonnebrand gaat, zie ik dat veel mensen door de bomen het bos niet meer zien. Waarom is iets dat je huid hoort te beschermen soms juist schadelijk voor je gezondheid of het milieu?

Daarom ben ik zelf onderzoek gaan doen naar de ingrediënten in zonnebrandmiddelen. In deze blog leg ik uit waar je op moet letten als je zonnebrand koopt, welke stoffen je beter kunt vermijden en waarom wij bij MKBM een bewuste keuze hebben gemaakt met onze eigen zonnebrandformule – gemaakt in Nederland, met hart voor je hormonen, hart voor de zee en hart voor je portemonnee.

Welke stoffen zijn zorgelijk?

1. Oxybenzone (benzofenon-3)

• Waarvoor gebruikt? Veelgebruikt als UVB- en gedeeltelijke UVA-filter.
• Gezondheidsrisico’s: Wordt in verband gebracht met hormoonverstorende effecten en kan allergische reacties veroorzaken. Onderzoek van de U.S. Food and Drug Administration (FDA) toont aan dat oxybenzone via de huid in de bloedbaan terechtkomt en dagenlang in het lichaam blijft circuleren (Matta et al., JAMA, 2020).
• Milieu: Schadelijk voor koraalriffen (zie uitgebreide uitleg hieronder).
• Zit in: Zowel lage als hoge SPF-filters, vaak in conventionele zonnebrandcrèmes.

2. Octinoxate (octyl methoxycinnamate)

• Waarvoor gebruikt? Absorbeert UVB-stralen.
• Gezondheidsrisico’s: Hormonale effecten aangetoond in dierstudies. Kan de schildklier beïnvloeden
• Milieu: Net als oxybenzone giftig voor het zeeleven.
• Zit in: Veel zonnebrandmiddelen, vooral in producten met SPF 15–30.

3. Homosalate

• Waarvoor gebruikt? UVB-filter, vaak als secundaire filter.
• Gezondheidsrisico’s: Vermoedelijke hormoonverstoorder. Volgens het Scientific Committee on Consumer Safety (SCCS) van de EU is het veilig tot 10% concentratie, maar hogere concentraties zijn mogelijk schadelijk
• Zit in: Vooral in producten met gemiddelde zonbescherming.

4. Octocrylene

• Waarvoor gebruikt? UVB- en gedeeltelijke UVA-filter, stabiliseert andere filters zoals avobenzone.
• Gezondheidsrisico’s: Kan afbreken tot benzofenon, een mogelijk kankerverwekkende stof (Sorbonne Université, 2021). Kan zich ophopen in vetweefsel.
• Zit in: Zowel hoge als lage SPF’s, met name in waterbestendige zonnebrand.

5. Avobenzone

• Waarvoor gebruikt? Beschermt tegen UVA-stralen.
• Gezondheidsrisico’s: Op zichzelf redelijk veilig, maar instabiel bij zonlicht en vormt samen met chloor (bijvoorbeeld in zwembaden) toxische bijproducten (Environmental Science & Technology, 2016).
• Zit in: Breedspectrum zonnebrandmiddelen, vaak SPF 30+.

🌊 Wat doet zonnebrand met het koraal en hoe komt het daar terecht?

Chemische zonnefilters zoals oxybenzone, octinoxate en octocrylene zijn ook schadelijk voor het mariene ecosysteem, vooral voor koraalriffen:

Hoe komt zonnebrand in zee terecht?

• Door afspoelen van de huid tijdens zwemmen, snorkelen of duiken.
• Via riolering: wat je onder de douche afspoelt, komt via afvalwater uiteindelijk in de zee.
• Via regen en afvoer vanaf stranden of boten.

Jaarlijks belandt naar schatting 4.000–6.000 ton zonnebrand in zee, vaak geconcentreerd rondom populaire tropische koraalriffen.

Effecten op koraal:

• DNA-schade in jonge koraallarven → belemmert groei en hechting aan riffen.
• Hormonale verstoring → larven kunnen zich niet goed ontwikkelen.
• Induceert koraalverbleking → verlies van algen die essentieel zijn voor overleving.
• Oxidatieve stress en celdood door afbraakproducten zoals benzofenon.

Slechts 62 delen per miljard oxybenzone kunnen al schade aanrichten

Gebieden met een verbod op schadelijke zonnebrand:

Deze landen promoten het gebruik van minerale zonnebrand met zinkoxide of titaniumdioxide (niet in nano-vorm).

Waarom worden deze stoffen nog steeds gebruikt?

• Goedkoop en effectief: Deze filters zijn relatief goedkoop en efficiënt tegen UV.
• Makkelijk smeerbaar: Chemische filters trekken snel in, laten geen witte waas achter.
• Wettelijk toegestaan: Veel stoffen zijn ooit goedgekeurd voordat we de huidige kennis over hormoonverstorende effecten hadden.

Wanneer worden deze stoffen schadelijk?

• Langdurig of dagelijks gebruik → hogere systemische blootstelling.
• Zonlicht en warmte → sommige stoffen breken af tot toxische verbindingen.
• In combinatie met chloor (zwembaden) → vorming van schadelijke bijproducten.

Waar moet je op letten als consument?

✅ Doen:

• Kies voor zonnebrand met zinkoxide of titaniumdioxide (non-nano).
• Check of het product “reef-safe” is.
• Gebruik beschermende kleding en schaduw als aanvullende bescherming.

❌ Vermijden:

• Zonnebrand met: Oxybenzone, Octinoxate, Octocrylene, Homosalate (>10%), Avobenzone in combinatie met ethanol of octocrylene.
• Sprays: inademingsgevaar, vooral bij kinderen.

Waarom wij bij MKBM een bewuste keuze maken

Omdat ik weet hoe verwarrend het kan zijn om de juiste zonnebrand te kiezen, hebben wij bij MKBM de beste van de beste zonnebrand ontwikkeld. Onze zonnebrand is:

• Geproduceerd in Nederland
• Vrij van hormoonverstorende ingrediënten
• Veilig voor het zeeleven
• Betaalbaar en effectief

Met hart voor je hormonen, hart voor de zee en hart voor je portemonnee.

Bronnen en studies:

• Matta, M. K. et al. (2020). JAMA
• 👉 Effect of Sunscreen Application on Plasma Concentration of Sunscreen Active Ingredients: A Randomized Clinical Trial
• SCCS (2020). Opinion on Homosalate – European Commission
• Sorbonne Université (2021)